NATUUR
Landschappelijk gezien ligt Alstätte in de zgn. “Münsterlandse Laaglandbocht”. Deze regio geldt als overgangszone van het Atlantische naar het subatlantische zeeklimaat. De gemiddelde jaartemperatuur is 9 °C, de gemiddelde neerslag per jaar 800 mm. De meeste neerslag valt in de zomermaanden juni en juli. In februari valt de minste neerslag. De omgeving van het westelijk Münsterland wordt gekenmerkt door een zandige bodemstructuur. Door de invloed van schuivende keien (ijstijd) is er een licht glooiend landschap ontstaan. Dit heeft tot gevolg dat de grondwaterstand hoog is. Door het gebruik van antropogene drainagesystemen is de grond inmiddels voor de akkerbouw geschikt. Het land is voornamelijk vlak en wisselt in het dorpsgebied van Alstätte tussen 40 en 50 m boven NAP. Landschappelijk gezien behoort Alstätte tot het zgn. Münsterländer parklandschap. Dit landschap staat bekend om de afwisseling in weides, akkers, maar ook kleinere bosgebieden. Bovendien zijn kleine beken en daaraan verbonden wallen kenmerkend voor dit gebied.
Het gebrek aan bos wordt verklaard door de vrij massale omwenteling naar de veehouderij maar bijv. ook de houtexport naar Nederland in de 18e eeuw ten behoeve van de scheepsbouw.
Tot het einde van de 19e eeuw werd de omgeving van Alstätte gekenmerkt door veen-, moeras-, en heidegronden. Deze gebieden zijn daarna door ontwatering en turfwinning ernstig aangetast. Desondanks zijn er nog tal van beschermde natuurgebieden in de omgeving van Alstätte, die ook nu nog bijdragen aan het behoud van de overgebleven, oorspronkelijke moerasgebieden. De bewerking van het veen leidde tot een uitgebreid wegennet, waarvan de structuur ook vandaag de dag in het landschap nog zichtbaar is. In oost-westelijke richting stroomt de Ahauser Aa door Alstätte. In verband hiermee werden in 2003 overstromingsgebieden aangewezen en uitgezet van de bron van de Aa tot aan de Nederlandse grens. De bron van de Ahauser Aa ligt ten zuidoosten van Ahaus en loopt dan noordelijk door Ahaus om vervolgens naar het westen richting Alstätte door te stromen. De Aa mondt uiteindelijk uit in de rivier de IJssel (Nederland). De loop van der Ahauser Aa bedraagt in totaal 85 km waarvan 27 km in Nordrhein‐Westfalen. Grotere waterstromen zijn de Flörbeek II en de Brockbeek. In totaal beslaat het stroomgebied 150 km² in Noordrijn‐Westfalen. De rivierbedding is gevormd tot een zandige, rechtgetrokken loop. De waterdiepte beweegt zich binnen een bandbreedte van 0,1 bis 2 m.
Rondom Alstätte liggen verschillende beschermde natuurgebieden. Het Aamsveen en het Hündfelder moeras, een 894 ha groot gebied dat is onderverdeeld in vier deelgebieden; het Alstätter Veen, het Eper Veen, het Graeser Veen en het Aamsveen. Het beschermd natuurgebied ligt noordwestelijk van de buurtschap “Bauerschaft” Schwiepinghook en delen van het natuurgebied lopen door tot in het gemeentegebied van Gronau. Het gebied bestaat uit bewerkte hoogveengronden (turfwinning), verschillende oorspronkelijke moerasgronden alsook natte graslanden. Het gebied is zo bijzonder vanwege het feit dat dit hoogveen-, moerasgebied een overblijfsel is van de natuurlijke open moerasomgeving zoals deze oorspronkelijk veel in het west Munsterland te vinden was. Door de grote oppervlakte konden veel bedreigde dier- en plantensoorten die oorspronkelijk in deze gebieden voorkwamen, overleven en zo behouden worden.
Een ander beschermd natuurgebied is het grensoverschrijdenden heide- en veengebied „het witte veen” en het “Korsewicker grensbos“. Het bijzondere van dit 28 ha grote gebied, dat ten westen ligt van de Bauerschaft Gerwinghook, is het feit dat het een verbinding betreft tussen een Duits en Nederlands natuurgebied. Dat dit is gerealiseerd is te danken aan het natuurbeschermingsprogramma van Natura 2000.
De heide en veengebieden die hier voorkomen zijn de meest zuidelijke in het Munsterland. De vegetatie staat als zeer bijzonder te boek. Verder bevinden zich her en der verspreid speciale gebieden ter bescherming van diverse vogelsoorten.
Verder liggen er nog diverse moeras en heidegebieden ten westen en noordwesten van Alstätte. Deze hebben een gezamenlijke oppervlakte 2.324 ha in de regio van Alstätte. Het “Zwillbrocker Veen”, het “Ammeloer Veen”, het “Hündfelder moeras” en het Aamsveen worden tot dit gebied gerekend. Door de grootte van het gebied is het van onschatbare waarde en betekenis voor (ernstig) bedreigde vogelsoorten. Het gebied wordt door deze dieren gebruikt als broed-, voedsel-, en overwinteringsgebied (het is de enige plek in Nordrhein‐Westfalen waar de fuut nestelt, denk verder aan de kolonie flamingo’s die zich ieder jaar voor het broedseizoen melden in het Zwillbrockerveen; de meest noordelijke broedplek waar deze vogels gesignaleerd worden).
Een ander beschermd natuurgebied is de “Wacholderheide Hörsteloe”. In dit 8 ha grote vindt men jeneverbesstruiken op vlakke, zanderige of duinachtige omgeving in de Bauerschaft Hörsteloe (dat valt onder het dorp Ottenstein), ten zuiden van Alstätte. Het heeft een voedingsarme bodem en geldt als uniek overblijfsel van de ooit zo overal aanwezige heidegebieden in west Münsterland. (Bron: Integriertes Dorfentwicklungskonzept, Endgültige Fassung Oktober 2009, Bilder Hermann-Josef Winter)
Beschermde natuurgebieden in Ahaus (Bron: MUNLV 2006):
Name | Gebietsart | Typ/Merkmal | Größe |
Aamsveen und Hündfeldermoeras (= Alstätter Veen, Eper Veen, Graeser Veen, Aamsveen) | NSG/FFH | Abewerkt hoogveen (turf), restgebieden hoogveen, natte graslanden | 894 ha |
Witte‐Veen, Korsewicker grensbos | NSG/FFH | Heide, veen en moerasgebied, Eiken/berkenbos en berken/beukenbos | 28 ha |
Moeras und heidegebieden van west Münsterland (= Zwillbrocker Veen, Ammeloer Veen, Hündfelder Moeras, Aamsveen) | Vogelschutzgebiet (Teile auch als NSG) | Moerasgebied en nat grasland | 2.324 ha |
Wachholderheide Hörsteloe (bestaand uit 7 deelgebieden) | NSG/FFH | Jeneverstruiken | 8 ha |
Bennekampshaar | NSG | droge‐/veenheide | 7 ha |
Goor Witte‐Veen | NSG | Open water, nat groenland | 8 ha |
Butenfeld | NSG | Open water, nat groenland | 133 ha |
NSG Naturschutzgebiet = Natuurbeschermingsgebied
FFH=Flora Fauna Habitatgebiet = Natura 2000 Gebied